Đào thất thốn là một loại đào cảnh cổ, hiếm và có sức sống rất mãnh liệt. Cây có dáng lùn, lá to, dài, có màu xanh đậm, từ gốc đến cành đều sùi phồng, nổi những u, mấu xù xì tạo nên vẻ cổ kính, phong trần hiếm có.
Hoa đào thất thốn có màu hồng đậm, hoa to, cánh dày, nở vào rằm tháng Giêng, mang đến sắc xuân rực rỡ và ý nghĩa phú quý, may mắn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đào thất thốn là gì, nguồn gốc, đặc điểm, ý nghĩa, giá cả, cách trồng và chăm sóc đào thất thốn.
Đào thất thốn là gì?
Đào thất thốn là một loại đào cổ, có tên khoa học là Prunus Persica. Cây có tuổi thọ cao, có thể sống đến 40 năm. Đào thất thốn có tên gọi khác là đào tiến vua, bởi vì cây chỉ được trồng trong cung điện hoặc dâng tiến cho vua chúa vào dịp Tết nguyên đán. Ngoài ra có một số tên gọi khác là đào bảy thốn, bởi vì mỗi thốn cành cây (độ dài bằng đốt ngón tay) có thể nở 7 bông hoa, mỗi bông có 7 tầng hoa và cứ 7 năm ra hoa kép một lần. Đây là một loại đào rất đặc biệt và quý hiếm, được coi là vua của các loại đào.
Nguồn gốc đào thất thốn
Theo tương truyền, đào thất thốn có nguồn gốc từ Trung Quốc, là loại cây quý chỉ được trồng trong cung điện hoặc dâng tiến cho vua chúa vào dịp Tết nguyên đán. Cây được coi là biểu tượng của sự phú quý, may mắn, trường thọ và quyền uy. Cây cũng được trồng trong các vườn hoa nổi tiếng như Vạn Hoa Cung, Tử Cấm Thành, Tây Hồ… Cây được truyền bá rộng rãi vào thời nhà Thanh, khi mà các vua chúa rất yêu thích hoa đào và trồng nhiều loại đào khác nhau trong cung.
Đào thất thốn được du nhập vào Việt Nam vào thế kỷ 19, khi mà các quan lại, nhà giàu thời phong kiến có thể mua được cây từ Trung Quốc về trồng trong nhà hoặc sân vườn. Cây được coi là một loại cây cảnh quý hiếm và đẹp nhất, chỉ dành cho những người có địa vị và tài sản cao. Cây cũng được trồng trong các lăng tẩm, miếu mạo của các vị vua chúa, quan lại, nhà thơ nổi tiếng như Lăng Tự Đức, Lăng Khải Định, Miếu Quang Trung, Miếu Nguyễn Du…
Đào thất thốn được trồng chủ yếu ở Nhật Tân Hà Nội hoặc Đà Lạt. Cây có quy trình trồng và điều kiện chăm sóc khá khắt khe, nên không phổ biến như các loại đào khác. Cây cũng bị mai một trong thời kỳ bao cấp, khi mà ít ai có thể nuôi dưỡng được cây. Đến năm 2009, một nghệ nhân ở Nhật Tân đã khôi phục và biết cách làm cho tất cả gốc đào thất thốn nở đúng dịp Tết. Nhờ đó, đào thất thốn đã có cơ hội hồi sinh và được trồng như một loại đào thương phẩm, phục vụ thú vui chơi cây cảnh hay mở các dịch vụ ngắm đào, chụp ảnh trong các dịp lễ Tết.
Đặc điểm đào thất thốn
Đào thất thốn là loại đào cổ mang vẻ cổ kính, phong trần hiếm có. Cây có dáng thấp lùn, phần vỏ sần sùi, nổi mấu xù xì. Phần gỗ bên trong cây đỏ từ rễ lên tới búp, phần mầm cây nhọn và cứng cáp. Nếu các loài đào khác thường đơm hoa từ cảnh nhỏ thì thất thốn có thể ra hoa ngay cả những trụ gốc khô khốc. Đào thất thốn ra hoa kép, mỗi cành ra từ 10 – 20 hoa. Hoa đào thất thốn có màu hồng đậm, hoa to, cánh dày. Phần nhị hoa vàng tô điểm trên nền hoa đào hồng thắm đem lại cảm giác ấm áp, tươi đẹp đầu xuân. Tuy không nở quá nhiều nhưng hoa lại nở lâu, lan tỏa hương thơm vào ban đêm. Kể cả khi tàn, hoa thất thốn cũng không bị rơi lả tả như các loại đào bình thường mà giữ nguyên trên cây.
Ý nghĩa của hoa đào thất thốn
Đào thất thốn là loài cây hoa tết nhờ kiểu dáng độc đáo, bắt mắt, người ta hay trưng đào thất thốn với mong muốn một năm mới an yên, trọn vẹn, đủ đầy viên mãn. Công việc hanh thông, gia đình hạnh phúc, vạn sự như ý.
Giá đào thất thốn bao nhiêu?
Do loại đào cảnh cổ, hiếm và quý hiếm, nên giá của cây cũng rất cao. Theo thông tin giá từ thị trường, giá đào thất thốn dao động từ vài triệu tới vài chục triệu, tùy thuộc vào tuổi, dáng, hoa và nguồn gốc của cây. Có những cây đào thất thốn có tuổi đời trên 100 năm, được trồng từ thời nhà Thanh, có giá trị lên đến hàng tỷ đồng. Các cây đào thất thốn có giá cao thường được bán cho các nhà sưu tầm, nhà giàu, quan chức hoặc các khách sạn, nhà hàng sang trọng để trang trí trong dịp Tết.
Ngoài ra, còn có những cây đào thất thốn có giá rẻ hơn, chỉ từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng một cây. Đây là những cây đào thất thốn được nhân giống bằng cách ghép cành hoặc chiết cành từ các cây mẹ. Những cây đào thất thốn này có tuổi đời thấp hơn, dáng cây chưa đẹp, hoa chưa nở nhiều và đều. Những cây đào thất thốn này thường được bán cho các người chơi cây cảnh, những người yêu thích đào thất thốn nhưng không có nhiều tiền hoặc muốn tự trồng và chăm sóc cây.
Cách trồng và chăm sóc đào thất thốn
Đào thất thống có sức sống rất mãnh liệt, nhưng cũng rất kén chọn về điều kiện trồng và chăm sóc. Để trồng và chăm sóc đào thất thốn, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Chọn chậu: Bạn nên chọn chậu có kích thước phù hợp với kích thước và dáng cây, có đáy chậu rộng và thoáng, có lỗ thoát nước đủ lớn. Chậu có thể làm bằng gốm, sứ, đất nung hoặc xi măng. Màu sắc của chậu nên hài hòa với màu sắc của cây và hoa, không quá rực rỡ hay nhạt nhòa. Hình dạng của chậu nên đơn giản, không quá cầu kỳ hay phức tạp, để không làm mất đi vẻ cổ kính và phong trần của cây.
- Chọn đất: Đào thất thốn thích trồng ở đất có độ pH từ 5,5 đến 6,5, có độ ẩm vừa phải, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng và có tính kháng bệnh cao. Bạn có thể trộn đất từ các nguyên liệu sau: đất sét, cát, xơ dừa, than hoa, phân hữu cơ, phân bón hữu cơ. Tỷ lệ trộn đất có thể thay đổi tùy theo điều kiện khí hậu và đặc tính của cây, nhưng một tỷ lệ phổ biến là 40% đất sét, 20% cát, 20% xơ dừa, 10% than hoa, 5% phân hữu cơ và 5% phân bón hữu cơ.
- Chăm sóc cây: Cât cần được tưới nước đều đặn, nhưng không quá nhiều hay quá ít, để tránh gây úng ẩm hoặc khô héo. Bạn nên tưới nước vào buổi sáng hoặc chiều mát, khi đất trong chậu đã khô một phần. Bạn cũng nên phun sương cho lá và hoa của cây, để giữ cho cây luôn tươi mát và sạch sẽ. Đào thất thốn cần được bón phân định kỳ, để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây phát triển và ra hoa. Bạn nên bón phân vào mùa xuân và mùa thu, khi cây đang sinh trưởng và ra hoa. Bạn có thể bón phân hữu cơ hoặc phân bón hóa học, nhưng nên chọn loại phân có hàm lượng nitơ, photpho và kali cân bằng, không quá cao hay quá thấp. Bạn cũng nên cắt tỉa và tạo dáng cho cây, để giữ cho cây luôn có dáng đẹp, cân đối và khỏe mạnh. Bạn nên cắt tỉa vào mùa thu, khi cây đã tàn hoa, để loại bỏ những cành khô, gãy, yếu, bệnh hoặc quá dài. Bạn cũng nên tạo dáng cho cây theo ý thích, nhưng nên giữ được vẻ cổ kính và phong trần của cây.
- Phòng và trị bệnh: Đào thất thốn là loại cây có sức đề kháng cao, nhưng cũng có thể bị nhiễm một số bệnh và sâu hại, như rầy nâu, bọ trĩ, bệnh đốm lá, bệnh thán thư, bệnh gỉ sắt… Để phòng bệnh cho cây, bạn nên giữ cho cây luôn sạch sẽ, thoáng mát, không quá ẩm ướt hay khô cằn. Bạn cũng nên phun thuốc trừ sâu và bệnh định kỳ, khi thấy có dấu hiệu bệnh hoặc sâu hại. Có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu và bệnh hữu cơ hoặc hóa học, nhưng nên chọn loại thuốc có độc tính thấp, không gây hại cho cây và môi trường. Bạn cũng nên phun thuốc vào buổi sáng hoặc chiều mát, khi nắng không quá gắt, để tránh gây bỏng lá và hoa của cây.
Hình ảnh hoa đào thất thốn
Hoa đào thất thốn mang đến sắc xuân tươi vui, ý nghĩa phú quý, may mắn, trường thọ. Sau đây là một số hình ảnh hoa đào thất thốn: